MEMENİN FİBROKİSTİK HASTALIĞI VE TİROİD

MEMENİN FİBROKİSTİK HASTALIĞI VE TİROİD

Yapılan çalışmalar memesinde kist olan (fibrokistik meme) hastalığı olan kadınlar ile meme kanseri olan kadınlarda tiroid hastalığının fazla olduğunu ortaya koydu.

Bu nedenle meme hastalığınız varsa mutlaka tiroid hormon tetkikleri ve tiroid ultrasonu yaptırın.

MEME VE TİROİD DOKUSU

Vücutta iyod minerali tutan en önemli iki organ tiroid bezi ve meme dir. Her ikisi de iyod tutar..

İYOD VE MEME HASTALIĞI

Yapılan çalışmalar iyod eksikliğinin memede fibrokistik değişiklikler yaptığını ve iyot azlığı olan kadınlarda meme kanserinin daha fazla görüldüğünü ortaya koydu. Bu nedenle kadınlarda iyot ölçümlerini yapmakta fayda var. Özellikle ailesinde meme kanseri olan kadınlar idrarda iyot düzeyi ölçtürmeli.

İYOT NEDİR?

İyot, vücudumuzda çok az bulunan ve toplam miktarı 15-20 miligramı geçmeyen bir mineraldir. T4 hormonunun yapısında 4 tane iyot molekülü vardır ve ağırlığının % 60’nı oluşturur. T3 hormonunda ise 3 tane iyot molekülü vardır. İyot yeterli alınmadığında tiroid bezi tiroid hormonlarını (T3 ve T4) yeterince yapamaz. Bir toplumda iyot yetmezliğine bağlı olarak oluşan ve yeterli iyot alımıyla önlenebilen veya düzelen tüm hastalıklara ‘’iyot yetmezliği hastalıkları’’ denir. İyot yetmezliğine bağlı olarak hipotiroidi denilen tiroid bezi yetmezliği (hipotiroidi) ile birlikte boy kısalığı ve zeka geriliği varsa bu hastalığa kretenizm adı verilmektedir. Kretenizm, iyot yetmezliğinin çok fazla olduğu bölgelerde görülür. Eskiden ülkemizde sık iken iyotlu tuz yenmesinin artmasıyla azalmıştır.

İyot yetmezliği, bebeklikten ileri yaşa kadar çeşitli evrelerde farklı hastalıklar yapar. Bu hastalıklar şunlardır:

İyot yetmezliği olan gebelerde düşük sayısı, ölü doğum, doğan bebekte sakatlıklar olması, doğum sırasında bebek ölümü sıklığında artış vardır

Yeni doğan bebekte oluşan iyot yetmezliği guatra ve tiroid hormon azlığı nedeniyle beyin fonksiyonlarının iyi gelişmemesi ve buna bağlı zeka geriliğinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

İyot yetmezliği çocukluk döneminde guatr, tiroid bezinde az çalışma (sadece TSH hormon
artışı), beyin faaliyetlerinde bozukluk ve zeka geriliği, beden gelişim geriliği ve boy kısalığı yapar.İyot yetmezliği olan çocukların zeka derecesi (IQ) 13 puan daha düşüktür.

Erişkin yaşlarda ise iyot yetmezliği guatr, beyin faaliyetlerinde bozukluk, yaşlılarda kendiliğinden oluşan aşırı tiroid bezi çalışması (hipertiroidi) ve iyot fazla alınınca hipertiroidi gelişmesi gibi hastalıklara neden olmaktadır.

İyot yetmezliği şu anda bile dünyada önemli sağlık problemlerinden biridir. Dünyada 1 milyar 572 milyon insanda iyot yetmezliği vardır ki bu dünya nüfusunun yaklaşık % 30’ unu oluşturur. 11.2 milyon insanda ise belirgin kretenizm vardır.

İdrar iyot atılımına göre iyot yetmezliğinin dereceleri:

Okul çağındaki çocuklarda idrardaki iyot atılımına göre iyot yetmezliği şu şekilde sınıflandırılır:

a)İdrar iyodu <20 mg/dl ise şiddetli iyot yetmezliği,
b)İdrar iyodu 20-49 arası orta derecede iyot yetmezliği,
c) İdrar iyodu 50-99 arası hafif iyot yetmezliği,
d)İdrar iyodu 100-199 arası ise normal,
e) İdrarda iyot >200 ‘den fazlaysa aşırı iyot alımı vardır, denir.

MEME KANSERİ VE TİROİD

Meme kanseri olan kadınların kanlarında anti-TPO antikor yüksekliği ve nodüler guatr sıklığı sağlıklı kadınlara göre daha fazladır. Bu hastaların yaklaşık yarısında nodüler guatr saptanmaktadır. Meme kanserli hastalarda tiroid hastalığının neden fazla görüldüğü henüz bilinmemektedir.

İlginç bir bulgu ise anti-TPO antikoru kanlarında yüksek olan meme kanserli hastalarda kanserin daha iyi gidiş gösterdiğidir. Meme ve tiroid bezinin iyot tutan organlar olması bu hastalıkların birlikte sık görülmesinin bir nedeni olabilir. Tiroid bezi hormon yapmak için iyot tutar. Memenin ise bebeğe verilecek süt nedeniyle iyoda ihtiyacı vardır.

Japonya’da iyotlu deniz gıdalarının fazla yenmesinin meme kanseri riskini azalttığı saptanmıştır. İyot ve selenyum yetmezliğinde tiroid bezi iyi çalışamaz ve tiroid kanser riski artar. İyot az alanlarda mide kanserinin de daha fazla görüldüğü saptanmıştır.

Gebelikte ve emzirme dönemde memede iyot tutulumunun fazla olması memeyi kanserden korumaktadır. İyot, kadınlarda aynı zamanda kanserden koruyucu bir görev yapmaktadır.

Meme kanserli kadınlarda tiroid hormonları ve anti-TPO antikor ölçümleriyle tiroid ultrasonunun belirli aralıklarla yapılması büyük önem taşımaktadır.

MEME FİBROKİSTİK HASTALIĞI VE NODULER GUATR

Memesinde fibrokistik hastalık olan kadınlarda da tiroid hormon bozuklukları ve T3 bozuklukları saptanmıştır. Bu kadınlarda tiroid bezinde noduller fazla bulunur.