GİZLİ (HAFİF) HİPERTİROİDİ

GİZLİ HİPERTİROİDİ

Bir hastada TSH düşük yani (TSH < 0.1) ve ST3 ve ST4 düzeylerinin normal olduğu durumu hafif hipertiroidi veya tibbi adıyla subklinik hipertiroidizm denir. Erişkin ve yaşlılarda %2’den az saptanır. Sıklığı diyetle alınan iyod miktarına ve tiroid antikor varlığına göre bölgesel değişiklikler gösterir. İngiltere Whickham çalışmasına göre 20 yıllık bir takipte TSH baskılı olgu sayısı normal popülasyonda % 2-3 oranında saptanmıştır. 65 yaş üzeri ise % 3.9 oranında görülür. Bu hastaların her yıl % 5’i aşikar hipertiroidiye girer. Bu hastalarda hafif derecede semptomlar vardır. 60 yaşın üzerindeki hastalarda yan etkiler yapabileceğinden tedavi edilmesi gerekir. Hafif hipertiroidi aşağıda belirtilen nedenlerden oluşur:

A) Tiroid Bezinin Hastaliklari, İlaçlar

Graves hastalığı, sıcak nodul, tiroid bezi iltihabı ( subakut tiroidit), sessiz tiroidit, iyod ve iyod içeren ilaç ve kontrast madde kullanımı

B) Tiroid hapları (levotiroksin)

Ancak bazen TSH Düşüklüğü gebelik, hipofiz yetmezliği, ve şu ilaçların kullanımında da görülebilir: dopamin, kortikosteroid, amiodaron, furosemid, aspirin, dopamin ve fenklofenak kullanımı.

Hafif Hipertiroidinin Şu yan etkileri olabilir:

1- Aşikar hipertiroidiye gidebilir veya tremor, çarpıntı ve bitkinlik yapabilir
2- Kalbde yan etkiler yapabilir (özellikle yaşlılarda atrium fibrilasyon riski artar)
3- Kemik erimesi yani osteopeni-osteoporoz gelişimini artırır
4- Depresyon daha fazla görülür

Levotiroksin ilacı tedavisi alanlarda aşırı doz nedeniyle subklinik hipertiroidi gelişmişse LT4 dozu TSH 0.3-3.0 olacak şekilde azaltılır.

Multinodüler (bezde birden fazla nodul olması) guatrı olan hafif hipertiroidili hastalarda aşikar belirgin hipertiroidiye geçme oranı yılda % 5’dir. Bu oran iyodlu tuz kullanmakla daha da artar. Nodüler guatr veya tiroid kanser tedavisinde LT4, TSH baskılı olacak şekilde verilebilir. LT4 tedavisi almayan nodüler guatrlı yaşlı bir hastada TSH baskılı ise mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Özellikle bu hastalarda atrium fibrilasyon riski 3 kat artar. Tedavi konusunda görüş birliği yoktur.

TSH Düşük (Baskılanmış) Bir Hastada Tanısal Yaklaşım:

1) Tiroid muayenesi yapılmalı: guatr, nodül aranmalıdır
2) Bir ay sonra tekrar TSH düzeyine bakılmalıdır
3) TSH baskılılığı geçici bir durum değilse ve LT4 almıyorsa ST3, ST4, ve anti-TPO düzeylerine bakılmalıdır.
4) Anti-TPO pozitif ise Graves yönünden takip edilmelidir (Graves başlangıcı olabilir)
5) Tiroid sintigrafisi yapılarak sıcak nodül olup olmadığı araştırılmalıdır
6) Tiroglobulin düzeyleri yüksek ise tiroid bezi aşırı çalışıyor demektir. TG alt düzeyde ise hastanın LT4 aldığını gösterir.

Tedavi:

Tedavide ilaç tedavisi yapılır. Ancak öncelik bu hastalığın nedeninin anlaşılması için mutlaka bir ENDOKRIN UZMANINA başvurmak gerekir.

Ekzojen nedenli yani LT4 tedavisine bağlı subklinik hipertiroidi varsa LT4 dozu azaltılır (Tiroid kanser vakaları hariç). Bu olgularda TSH baskılanması ilacın kesilmesine rağmen 6-8 hafta devam eder.

Subklinik hipertiroidi TSH’nın baskılı ancak ST3 ve ST4 düzeylerinin normal olduğu durumdur. Geçici bir durum olup olmadığı belirli aralıklarla (örneğin 1 ay sonra) ölçüm yapılarak anlaşılmalıdır. Bu durum Graves başlangıcında olabildiği gibi Graves’li hastanın antitiroid ilaçlarla tedavisi sırasında veya çoğu zaman hiperaktif nodüler guatr olduğu zaman oluşur. Multinodüler guatrlı hastalarda sık saptanan bir durumdur. Yaşlı subklinik hipertiroidili hastalarda atrium fibrilasyonu riski çok fazladır. O nedenle bu tür hastalar antitiroid ilaçlar veya radyoaktif iyod ile mutlaka tedavi edilmelidir.

Subklinik hipertiroidili hasta cerrahi öncesi antitiroid ilaç veya propranolol ile ötiroid hale getirilip cerrahiye verilmelidir. Ancak acil operasyon gerekiyorsa operasyon öncesi beta bloker verilerek hasta cerrahiye verilebilir.