TIROIT HORMONU

TIROIT HORMONU

PROF DR METIN OZATA

Tiroid bezi gıda ve suyla aldığımız  iyod minerali ile tiroid hormonları yapar.  Su ve gıdalarla alınan iyod bağırsaklardan kana geçtikten  tiroid bezine gelir ve tiroid hormonlarının üretilmesinde kullanılır. Tiroid bezine giren iyod burada tirozin isimli aminoasitle birleşerek T3 ve T4 adı verilen tiroid hormonlarının yapılmasını  sağlar. T4 (tiroksin)  hormonun yapısında dört tane iyod molekülü olduğu için T4, T3 (tiriiyodotironin)  hormonun yapısında ise 3 tane iyod molekülü  olduğu için T3 adı verilmektedir. Tirozin aminoasiti yediğimiz proteinli gıdalarla sağlanır.   Tiroid hormonlarının yeteri kadar yapımı için protein ve iyodun gıda ve suyla  vücuda yetecek kadar alınması gerekmektedir. Tiroid Bezinde oluşan T3 ve T4 hormonları  daha sonra kan dolaşıma salınarak vücudun bütün organlarına ve hücrelerine  girer ve etkilerini gösterir.

Vücudumuzdaki tüm hücreler tiroid hormonlarından etkilenmektedir.
Bebeğin  gelişimi,  büyümesi ve tüm metabolizmaolaylarıi tiroid hormonları tarafından kontrol edilir.  Tiroid hormonlarının vücudumuzdaki bütün  organ veya hücreleri etkiler.  Kalp hızı, kan kolesterol düzeyi, vücut ağırlığı, kasların güçlü olması, adet düzeni, cilt ve tırnaklar, kemikler, seks organları, beyin ve psikolojik durum tiroid hormonlarından etkilenir.
   Tiroid bezinden  iki türlü tiroid hormonu salgılanırı: T4 (%80 oranında ),  (%20’si) ise  T3 hormonudur.  Hücrelere giren  hormon T3 hormonudur; T4 hormonu hücreye giremez. Bu nedenle T4 hormonu vücudumuzda  özellikle karaciğerde  ve diğer organlarımızda  deiyodinaz enzimler (D)  ile T3 hormonuna dönüşmektedir.  Bu dönüşümün bozulması durumunda T3 yeterince oluşamaz ve tiroid hormonları etkisini gösteremez.  
 T4 ve T3 hormonları kanda  bazı proteinlere bağlanarak dolaşırlar. Bu proteinlere bağlanan tiroid hormonlarına total T4 ve total T3 adı verilir. Kanda bulunan tiroid hormonlarının çok azı  ise  hiçbir proteine bağlanmadan  kanımızda  serbest olarak bulunur ki, bunlara serbest T3 ve serbest T4 hormonları denir. Serbest T3 ve serbest T4 hormonları total T3 ve total T4 hormonlarıyla  bir denge halinde bulunur ve tiroid bezinin  çalışma durumunu (az, çok veya normal çalışmasını) en iyi yansıtan  testler serbest tiroid hormonlarıdır.   Bu nedenle total T4 ve T3  tetkikleri yerine serbest T4 ve serbest T3  hormonlarını ölçtürmek  gerekir.