KALSİYUM YÜKSEKLİĞİ
KALSİYUM YÜKSEKLİĞİ
Kalsiyumun vücutta, yani kanda, bir dengede tutulmasında iskelet, bağırsaklar, böbrek, paratiroid hormonu ve D vitamininin önemli rolü vardır. Normal erişkin bir kişide diyetle alınan günlük kalsiyum miktarı 1000 mg kadardır. Böbreklerden her gün 10 gram kalsiyum geçer ve bunun 100- 300 mg kadarı idrarla atılır. Kalsiyum esas olarak iskelet kemiklerinde depo edilir ve iskeletimizde yaklaşık 1000 gram kalsiyum bulunur.
Paratiroid bezinden paratiroid hormonu salgılanır. Paratiroid hormonu kandaki kalsiyum düzeyine göre salgılanır. Kanda kalsiyum düşük ise paratiroid hormonu salgılanır ve bu hormon böbrek ve kemiklere direkt olarak etki ederek ve bağırsaklara dolaylı yoldan etki ederek kan kalsiyumunu yükseltir. Kanda kalsiyum yüksek ise paratiroid hormonu az salgılanır.
Kanda kalsiyum ayarlanmasında böbreğin de önemli rolü vardır. Paratiroid hormonu böbrekte D vitamininin aktif hale gelmesine (1, 25 (OH)2D3) katkıda bulunur. Böbrekten süzülen kalsiyumun geri alınmasında paratiroid hormonunun etkisi vardır. Paratiroid hormonu kemiklere etki ederek kemiklerden kalsiyum ve fosforun ayrılmasını sağlar. Paratiroid hormonu ayrıca D vitamini yoluyla barsaklardan kalsiyum emilimini de artırır. Paratiroid hormonu böbreklerden kalsiyum emilimini artırırken idrarla fosfat atılımını artırır.
KAN KALSİYUM DÜZEYİ Laboratuvardan laboratuvara değişiklik gösterirse de Normalde kanda total kalsiyum düzeyi 8.5-10.5 mg/dl arasındadır. kanda 10.5 mg/dl den fazla yükseklik kalsiyum yüksekliği olduğunu gösterir. İyonize kalsiyum ise normalde 1.13-1.32 mmol/L arasındadır.
ÖNEMLİ NOT: Kan Alınırken damar üzerinde bant uygulaması fazla yapılırsa kan kalsiyumu yüksek çıkabilir. Bu nedenle bir defa kan kalsiyum yüksekliği ile hemen telaş etmeyiniz. Aynı laboratuvarda ve başka laboratuvarda TOTAL ve İYONİZE KALSİYUM olarak tekrar ölçüm yaptırınız. Bu defa da yüksek çıkarsa kalsiyum yüksekliği vardır denir. Araştırma için bir ENDOKRİN UZMANINA başvurunuz.
Total kalsiyum kandaki albümin seviyesinden etkilenir. O nedenle Total kalsiyumu değerlendirirken kan albümin düzeyini dikkate almak gerekir. En iyisi İYONİZE KALSİYUM ölçmektir.
Tansiyon ilacı olarak idrar söktürücü alıyorsanız bu ilaçlar kanda kalsiyumu yükseltebilir.
KALSİYUM YÜKSEKLİĞİNDE BELİRTİLER Belirtiler kalsiyum yüksekliğine göre değişirse de şunlar olabilir:
Bulantı Kusma kabızlık Karın ağrısı Konsantrasyon güçlüğü Yorgunluk Bitkinlik Enerji düşmesi Kas güçsüzlüğü Çok idrara gitme (kalsiyumun böbreğe yaptığı hasar-nerfrojenik diyabetes insipidus) Tansiyon yükselmesi
KALSİYUM YÜKSEKLİĞİNİN NEDENLERİ Kalsiyum yüksekliğinin % 80'nini paratiroid hormon yüksekliği ve kanserler yapar.
1. Paratiroid hormon yüksekliği 2. Lityum ilacı kullanmak. (psikiyatri hastalarının kullandığı bir ilaç olan lityum sonrası kanda kalsiyum yüksekliği ve paratiroid hormon yüksekliği bildirilmiştir) 3. Milk -alkali sendromu denilen aşırı alkali mide ilaçları kullanan kişilerde görülür. 4. Bazı kanserlerde kalsiyum yükselir. Bu hastalarda parathormon düşüktür. Böylece hiperparatiroidi den ayrılır. Ancak ''Paratiroid hormon related peptid'' yüksektir. 5. Zehirli guatr (hipertiroidi), Feokromasitoma, Addison hastalığı 6. Sarkoidoz ve tüberküloz gibi granulomatoz hastalıklar 7. Bazı ilaçlar: D vitamini ilacı fazlalığı, A vitamini fazla almak, Östrojen ilacı, anti-östrojenler, tiazid diüretikler, 8. Hareketsiz yatanlar veya hareketsizlik 9. Damardan beslenme 10. Böbrek hastalıkları (kronik böbrek yetmezliği) 11. Vücut susuz kalınca
KALSİYUM YÜKSEKLİĞİNİN EN ÖNEMLİ NEDENİ PARATİROİD HORMON YÜKSEKLİĞİDİR
|