VÜCUT SIVI AZLIĞI VE TİROİD HORMONLARI

VÜCUT SIVI AZLIĞI VE TİROİD

Vücut sıvısı azalan (dehidrate) yaşlılarda yapılan çalışmalarda sıvı alındıktan sonra tiroid hormonlarında değişiklik olduğu saptanmıştır.

Sıvı azlığı yani yetrince su veya diğer sıvıları içemeyen yaşlı kişilerde ölçülen tiroid hormonları ile yeteri kadar sıvı aldıktan sonra ölçülen tiroid hormonlarında değişiklikler olmaktadır.

Total T4, Total T3, serbest T4 sıvı alımı sonrası düşmektedir. TSH düzeyi de sıvı alımı sonrası % 8 oranında düşmektedir.

Bu bulgular vücut sıvı durumun Tiroid hormonlarında değişiklik yaptığı, Tiroid hormonlarının hafif yükseldiği, sıvı azaldığında oluşan bu değişikliğin sıvı yeterince alındığında bu yüksekliğin düzeldiğini göstermektedir.

Bu bulgu ötiroid sick sendromu denilen diğer ağır hastalıklarda görülen tiroid hormon değişimleriyle aynı değildir.

Bu nedenle yaşlı sıvı yeterince alamamış hastalarda tiroid hormonlarının değerlendirilmesinde bu konu gözönüne alınmalıdır.

TİROİD HORMONLARI

Kandaki T4 ve T3 hormonları bazı proteinlere bağlanarak dolaşırlar. Bu proteinlere bağlanan tiroid hormonlarına total T4 ve total T3 adı verilir. Kanda bulunan tiroid hormonlarının çok azı kanda hiçbir proteine bağlanmadan serbest olarak bulunur ki, bunlara serbest T3 ve serbest T4 hormonları denir. Serbest T3 ve serbest T4 hormonları total T3 ve total T4 hormonlarıyla bir denge halinde bulunduğundan tiroid bezinin çalışma durumunu (az, çok veya normal çalışmasını) en iyi yansıtan testler serbest tiroid hormonlarıdır. Kan dolaşımından hücrelere total hormonlar değil serbest hormonlar girmektedir. Bu nedenle total T4 ve T3 tetkikleri yerine serbest T4 ve serbest T3 hormonlarını ölçtürmek daha iyidir.

T4 ve T3 hormonlarının normal sınırın altında veya üstünde olması tiroid bezinin iyi çalışmadığını gösterir. T4 ve T3 hormonları düşük ise beziniz az çalışıyor, buna karşılık T4 ve T3 hormonları yüksek ise beziniz çok çalışıyor demektir. T3 ve T4 ölçümü yaptırırken serbest T3 ve serbest T4 hormonlarını ölçtürmek en iyisidir. Total T4 ve Total T3 artık pek kullanılmamaktadır. Gebelerde, doğum kontrol hapı kullananlarda ve östrojen ilacı alanlarda mutlaka serbest T3 ve serbest T4 hormon ölçümleri yapılmalıdır.
Tiroid bezinin az veya çok çalıştığını gösteren diğer bir tetkik TSH hormon ölçümüdür. TSH ölçümünün normalden düşük olması tiroid bezinin aşırı çalıştığını gösterir. Kan TSH düzeyinin normalden yüksek bulunması ise tiroid bezinin az çalıştığını gösterir.

TOTAL T4 NEDİR? SERBEST T4 NEDİR?

Tiroit Hormonlarının Taşınması:

Tiroit hormonları dolaşımda proteinlere bağlanarak taşınır. Bu proteinler şunlardır:
1-Tiroksin bağlayan globulin (TBG): Tiroit hormonlarının %70’ ini bağlar.
2-Tiroksin bağlayan prealbümın (=Transtiretin): Tiroit hormonlarının %20’sini taşır.
3-Albümin %10’ nu taşır.
T4 ‘ün %0.04’ü ve T3’ ün %0.4 dolaşımında serbest olarak dolaşır. Bunlara serbest T3 ve serbest T4 adı verilir.
Dolaşımdaki bu proteinlerin artış ve azalışları özellikle total T4 ve T3 ‘ün düzeylerini etkiler. Buna karşılık serbest T4 ve T3 etkilenmez. Örneğin gebelikte ve östrojen alan kadınlarda TBG artar ve sanki hipertiroidi varmış gibi total T4 ve T3 yüksek olarak bulunur. Diğer taraftan karaciğer yetmezliğinde TBG azalır ve total hormonlar düşer. Oysa serbest hormonlar etkilenmez. T4 ‘ün serumda yarılanma ömrü 7 gün, T3’ün ise 1 gündür.