GEBELİKTE DÜŞÜK VE TİROİD

GEBELİKTE DÜŞÜK VE TİROİD

Tiroid hastalıkları  kadınlarda adet düzenini ve yumurtlamayı bozarak  gebe kalmayı önleyebilmektedir.

Çocuk istediği halde gebe kalamayan kadınlarda yapılacak tetkikler TSH, serbest T3, serbest T4 ve anti-TPO antikor düzeyleridir. TSH düzeyi 1.5’dan yüksek olan bu tür kadınlarda tiroid hormon ilacıyla yapılan tedaviler  faydalı olmaktadır. Anti-TPO antikoru yüksek olan ancak gebe kalamayan kadınlarda da tiroid hormon ilacı verilebilir. Selenyum desteği de bu kadınlar için faydalı olabilmektedir.

Tiroid hormonları fazla çalışan kadınlarda ise ayrı bir tedavi planı uygulanır.

Gebe kalamayan kadınlarda iyot yetmezliği olup olmadığının da araştırılması gerekir. İyot yetmezliği yumurtlamayı bozabilmektedir.

Tüp bebek yaptırmak isteyen kadınların anti-TPO antikorları yüksekse başarısızlık artmaktadır. Bu hastalarda aspirin veya düşük doz heparin uygulamasının faydalı olduğunu bildiren çalışmalar yayınlanmıştır.

Tiroid bezinin az çalışması veya fazla çalışması kadınlarda adet düzensizliği yapmakta ve gebe kalmayı önlemektedir.

Gebe kalamamak veya kısırlık sorunu kadınlarda   genellikle endometriozis  denen  rahim içini örten tabakanın  hastalığı (% 11), rahim tüplerindeki hastalık (% 30) ve yumurtalıkların iyi çalışmaması (% 59) nedeniyle oluşur.

Gebe kalamayan kadınların % 18’inde anti-TPO antikoru  kanlarında yüksek olarak bulunur. Buna karşılık endometriozis isimli rahim hastalığı olan  kadınlarda ise  anti-TPO antikoru   % 50’sinde, yani her 2 hastadan birinde yüksek olarak saptanır. Bu antikor yüksekliğinin gebe kalmayı nasıl önlediği tam olarak bilinmemektedir. Bilinen bir mekanizma bu antikorların tiroid bezinin az çalışmasına neden olduğu ve bu nedenle yumurtlamayı bozduğu şeklindedir.

Anti-TPO antikoru yüksek olan kadınlarda ve tiroid bezi az çalışanlarda tüp bebek başarı oranı düşüktür. Bu nedenle bu kadınların tüp bebek işlemi öncesi tedavi edilmeleri gerekir.

Tiroid bezinin az çalışması, adet sıklığını  azalmakta ve  adetlerde oluşan kanama miktarını artırmaktadır. Çok fazla oluşan adet kanamaları bu hastalıkta oluşan kan pıhtılaşmasındaki  azalmaya veya kanın  fazla sulanmasına bağlıdır. Hipotiroidisi olan kadınların % 23.4’ünde ise adet düzensizliği vardır.

Tiroid bezi az çalışan kadınlarda cinsel istekte azalma olduğu gibi yumurtlama da bozulur ve gebe kalma şansı azalır. Hafif  tiroid bezi yetmezliği olanlar (sadece TSH hormonu yüksek, fakat T3 ve T4 hormonu normal olanlar) gebe kalsalar bile düşük sıklığı fazladır.

Yukarıda belirtilen nedenlerle tüp bebek için başvuracak bayanlar veya kısırlık problemi olan kadınlar mutlaka TSH, T4 ve anti-TPO antikor ölçümlerini yaptırmalıdırlar. Annenin tiroid hormonlarının normal olması özellikle gebeliğin ilk 3 ayında bebeğin beyin gelişimi için çok önemlidir. Bebeğin beyin gelişimi bu ilk 3 ayda anneden  göbek kordonu yoluyla gelen tiroid hormonlarına bağlıdır. Annede tiroid hormonları az ise bebeğin beyin gelişimi iyi  olmamaktadır. 12nci haftadan sonra bebek kendi tiroid hormonlarını yapmaya başladığından ilk 3 ay büyük önem taşımaktadır.

Annede  gebelik başlangıcında mevcut olan  tiroid bezi yetmezliği (tiroid hormonlarının az olması)  bebeğin zeka seviyesinin (IQ) düşük olmasına neden olmaktadır.  Yapılan bilimsel çalışmalar tiroid hormonları düşük bir anneden doğan çocuklarda zeka (IQ) seviyesinin %85’in altında olduğunu göstermiştir.  Bu çocukların okul başarıları ve arkadaşlarıyla olan  ilişkileri  de düşüktür. Bu  nedenle hamile kaldığını öğrenen tüm anne adayları  vakit geçirmeden tiroid hormon tetkiklerini yaptırmalıdırlar.

Her 100 gebenin 2 veya 3’ünde teşhis edilmemiş tiroid yetmezliği vardır. Bu yetmezlik özellikle kanlarında  anti-TPO antikoru yüksek olan gebelerde  daha da fazla olup  % 15 oranında görülür. Bu nedenle gebe kalmadan önce kanınızda anti-TPO antikoru yüksek ise gebelikte tiroid hormon yetmezliğine girme ihtimaliniz artıyor demektir.

Gebelik döneminde iyot eksikliği olan kadınlarda da tiroid hormonlarında azalma oluşmaktadır. Bu nedenle gebelik süresince iyotlu tuz yemek çok önemlidir.

Önceden tiroid yetmezliğiniz varsa kullandığınız  Levotiroksin ilacının dozunu  hamile kaldığınızı öğrenince  ayarlamak için Endokrinoloji uzmanı bir doktora giderek tetkiklerinizi yaptırın ve onun takibine girin.

Tiroid yetmezliği  olan gebelerde düşük riskinin arttığını da unutmayın. Tiroid bezi az çalışan kadınlarda düşük sayısının  gebeliğin  4 ile 6. ayları arasındaki dönemde  dört kat daha fazla olduğu saptanmıştır.

Tiroid yetmezliği saptanan gebelerde tedavi çok kolaydır.   Kullanacağınız  Levotiroksin ilacı hormonlarınızı hemen düzeltir.

Bebeğin zeka gelişimini etkileyen önemli  diğer bir durum annenin yeteri kadar iyot alıp almamasıdır. Gebelik ve emzirme dönemindeki iyot yetmezliği  bebeklerde zeka geriliği yapmaktadır. Gebe ve emziren kadınlar iyot ihtiyacını iyotlu tuz yiyerek veya  iyot içeren multivitaminler alarak karşılayabilirler. Bir gebenin  günde 200 mikrogram iyot alması gerekir. Bu  miktardaki iyot multivitamin ilaçlarda  bulunan iyot ile sağlanabilir. Emziren kadınlarda ise günde 290 mikrogram iyot alınması gerekir.